Lai tạo mai vàng thế hệ mới: Giải pháp hoa đẹp, lâu tàn, thích nghi thời tiết Tết
---
### Tầm quan trọng của giống mai mới trong bối cảnh biến đổi khí hậu
Cây mai vàng từ lâu đã trở thành biểu tượng của mùa xuân phương Nam, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán.cây hoa mai vàng Tuy nhiên, những năm gần đây, người trồng mai liên tục đối mặt với biến đổi khí hậu khiến việc canh thời điểm hoa nở đúng Tết trở nên khó lường. Nhiệt độ thất thường – khi thì lạnh đột ngột, khi lại nóng sớm – đã khiến mai nở sớm, nở muộn hoặc hoa không đẹp như mong đợi.
Trước yêu cầu cấp thiết này, nhóm nghiên cứu do tác giả Lê Văn Hai (Bộ môn Sinh lý – Sinh hóa, Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng, Trường Đại học Cần Thơ) chủ trì, đã thực hiện đề tài chọn tạo dòng mai vàng mới. Mục tiêu là tạo ra giống mai có hoa đẹp, nở bền, cánh hoa bầu tròn và có thể thích nghi với điều kiện thời tiết ngày càng biến động.
---
### Lựa chọn vật liệu: Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại
Để bắt đầu quá trình lai tạo, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn hai giống mai vàng phổ biến tại Đồng bằng sông Cửu Long làm vật liệu nền: giống mai vàng hoa lâu tàn và giống mai giảo Thủ Đức – hai dòng mai có nhiều ưu điểm về thẩm mỹ và khả năng sinh trưởng.
Các cây bố mẹ được lựa chọn đều ở độ tuổi 3 – 4 năm, giai đoạn sinh trưởng ổn định và có khả năng ra hoa tốt. Phương pháp lai thuận (bố là mai lâu tàn, mẹ là giảo Thủ Đức) và lai nghịch (bố là giảo Thủ Đức, mẹ là mai lâu tàn) được thực hiện song song nhằm so sánh hiệu quả, đồng thời mở rộng khả năng biểu hiện các đặc điểm di truyền mong muốn.
---
### Kết quả chọn tạo: 5 cá thể nổi bật với nhiều ưu điểm vượt trội
Từ hàng trăm cá thể con lai ở hai hướng lai, nhóm nghiên cứu đã chọn lọc được 5 cá thể F1 ưu tú gồm: THLI-5, THLI-9 (lai thuận), và THLII-6, THLII-7, THLII-8 (lai nghịch). Đây là những cây con có đặc điểm nổi bật về hoa – cả về số cánh, đường kính, hình dáng lẫn thời gian nở hoa kéo dài.
#### Về đường kính hoa:
Các cá thể lai có đường kính hoa từ 5,1 cm đến 6,2 cm. Đặc biệt, THLII-7 đạt mức cao nhất 6,2 cm – tương đương hoặc hơn giống mai lâu tàn gốc. Các cá thể còn lại tuy có đường kính hoa thấp hơn đôi chút, nhưng vẫn nằm trong ngưỡng đạt tiêu chuẩn hoa đẹp, trên 5 cm.
Xem thêm: nhà vườn mai vàng
#### Về số lượng cánh hoa:
Chỉ tiêu này dao động từ 8 đến gần 12 cánh/hoa. Đáng chú ý là cá thể THLI-9 có trung bình 11,8 cánh – gần đạt mức lý tưởng theo quan niệm dân gian (12 cánh tượng trưng cho 12 tháng đủ đầy). Các cá thể lai thuận nhìn chung cho số cánh hoa nhiều hơn lai nghịch, cho thấy hướng lai thuận có tiềm năng về thẩm mỹ hơn.
#### Về hình dáng cánh hoa:
Cả 5 cá thể đều có 100% cánh hoa bầu tròn – kiểu dáng rất được thị trường ưa chuộng. Kết quả này cho thấy tính trạng này ít chịu ảnh hưởng của tế bào chất, nghĩa là có thể được duy trì ổn định qua các thế hệ nhân giống sau.
#### Về thời gian hoa tàn:
Yếu tố quan trọng nhất của nghiên cứu nằm ở khả năng kéo dài thời gian nở hoa – từ lúc bung nụ đến rụng cánh. Các cá thể lai được chọn đều có thời gian nở kéo dài 4,5 – 5 ngày, cao gần gấp đôi giống mai giảo Thủ Đức (2,8 ngày). Cá thể THLI-9 và THLII-6 là hai đại diện tiêu biểu khi hoa nở lâu hơn, giúp người trồng chủ động lặt lá sớm mà vẫn đảm bảo hoa kịp nở vào đúng dịp Tết – kể cả trong trường hợp thời tiết thất thường.
---
### Phân tích hướng lai: Lai thuận cho kết quả tin cậy hơn
Dù cả hai hướng lai đều cho ra cây lai F1 có tiềm năng, nhưng qua các chỉ số phân tích, hướng lai thuận cho kết quả đồng đều và ổn định hơn về các chỉ tiêu chính như số cánh hoa và thời gian hoa nở. Đặc biệt, cá thể THLI-9 là một thành tựu nổi bật – vừa đẹp về hình dáng hoa, vừa lâu tàn, lại mang ý nghĩa phong thủy cao.
Điều này gợi mở hướng đi khả thi trong công tác chọn giống – ưu tiên lai thuận để duy trì chất lượng và tăng khả năng nhân giống ổn định trong sản xuất thương mại.
---
### Hướng phát triển: Nhân giống nhanh bằng phương pháp ghép
Từ những thành quả ban đầu, nhóm nghiên cứu đề xuất phương pháp nhân giống vô tính bằng ghép cây – vừa giúp giữ nguyên đặc tính ưu việt của cây mẹ, vừa rút ngắn thời gian đưa giống ra thị trường. Song song, các thế hệ sau của dòng lai sẽ tiếp tục được theo dõi, chọn lọc, tiến tới xác lập một giống mai vàng mới – vừa đạt chuẩn thẩm mỹ, vừa thích nghi tốt với biến đổi khí hậu.
---
### Kết luận: Đáp ứng nhu cầu thị trường bằng khoa học ứng dụng
Việc chọn tạo giống mai vàng mới với hoa đẹp, lâu tàn, cánh bầu tròn và đường kính lớn là bước đi tất yếu để giúp người trồng mai chủ động ứng phó với thời tiết ngày càng khó đoán. Nghiên cứu của nhóm tác giả Lê Văn Hai không chỉ góp phần nâng cao giá trị mai vàng truyền thống, mà còn mở ra hướng sản xuất giống mai bền vững hơn – nơi khoa học bắt tay với thị hiếu, và thiên nhiên được hòa quyện vào nghệ thuật chơi mai.
Trong tương lai gần, những cá thể mai lai F1 như THLI-9 hay THLII-6 có thể trở thành gương mặt mới đại diện cho mai vàng Việt Nam mỗi độ xuân về – vừa đẹp, vừa bền, vừa đầy ý nghĩa. Các bạn có thể tham khảo thêmMai vàng Bến Tre đặc điểm cách nhận dạng, điểm bán mai vàng Bến Tre.
Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777
Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com
Facebook: Vườn mai Hoàng Long
Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.